| Oefennummer. |
| Hallelujah |
| Tekst hallelujah |
Hallelujah is een nummer geschreven door de Canadese zanger Leonard Cohen. Het verscheen voor het eerst op diens album Various Positions uit 1984. Sindsdien is het tientallen keren gecoverd, onder andere door John Cale en Jeff Buckley. Na de opname van Buckley en vooral na diens dood in 1997, steeg het nummer in populariteit. Tot 2009 waren er ongeveer 200 versies van het lied uitgebracht, waarmee het het meest gecoverde Leonard Cohen-nummer is.
Leonard Cohen schreef het nummer voor zijn album Various Positions uit 1984. Platenmaatschappij Columbia Records wilde het album niet uitbrengen omdat ze het niet goed genoeg vonden, waarna het verscheen bij het onafhankelijke label Passport Records. Later werd een cd- en geremasterde versie alsnog uitgebracht door Columbia. Het kostte Cohen naar eigen zeggen meer dan een jaar om Hallelujah te schrijven.[1] Dit zei hij tijdens een gesprek in Parijs met Bob Dylan, na een concert. Cohen had meerdere coupletten geschreven, omdat hij geen goed einde voor het lied kon vinden. Cohen heeft Hallelujah drie keer op een album gezet. Na de studioversie uit 1984 waren dit een liveversie uit 1988, die in 1994 op het album Cohen live verscheen en een andere liveversie uit 2008 op Leonard Cohen: live in London uit 2009. In deze drie versies zong Cohen zeven verschillende coupletten. De versie op Cohen live bestaat uit drie andere coupletten dan de studioversie. Alleen het laatste couplet bleef op een paar woorden na ongewijzigd. Op Leonard Cohen: live in London combineerde hij de twee andere versies tot een lied van zes coupletten. Hij nam de eerste twee van de studioversie en vervolgde met het derde en daarna de drie overige coupletten uit de liveversie.
Cohen was niet de eerste die zijn eigen coupletten uit Hallelujah combineerde. John Cale vroeg Cohen nadat hij de nieuwe versie in 1988 gehoord had, de tekst van alle coupletten, waarna Cohen hem vijftien coupletten faxte. Cale stelde hieruit vijf coupletten samen: de eerste twee van Cohens studioversie, gevolgd door de eerste drie van zijn liveversie. Het laatste couplet, dat Cohen in zijn liveversie gehandhaafd had, verdween dus bij Cale. Zijn opname verscheen op I'm your fan, een tributealbum uit 1991 waarop verschillende artiesten een nummer van Leonard Cohen vertolken. De versie van Cale was de eerste cover van Hallelujah die bekendheid kreeg. Het was deze versie die Jeff Buckley gebruikte voor zijn album Grace uit 1994. Door zijn cover won het nummer aan bekendheid en populariteit, zeker na zijn mysterieuze dood in 1997. De meeste covers die na 1994 zijn gemaakt, grijpen dan ook eerder terug op de vertolking van Buckley dan die van Cohen. Dit blijkt uit de uitvoering en de keuze van de coupletten. In de hitversies van Alexandra Burke en Lisa uit 2008 en 2009 bleven van de vijf coupletten alleen de eerste twee en het laatste couplet over. Dit werd gedaan om het nummer geschikter te maken voor de radio, waar nummers van meer dan vier minuten minder gewenst zijn. De vele covers van eind jaren 2000 en het gebruik ervan in televisietalentenjachten ontlokte Cohen de uitspraak dat het nummer inmiddels door te veel uitvoerenden is gecoverd.[2]
Naast de hierboven genoemde covers, is het nummer veelvuldig gebruikt in films en televisieseries, zoals Shrek, Basquiat, The West Wing, The O.C. en Numb3rs. In Shrek was de versie van Cale te horen, terwijl op de soundtrack een nieuwe versie van Rufus Wainwright verscheen. Ook werd het nummer als achtergrondmuziek gebruikt in documentaires en actualiteitenprogramma's, onder andere bij beelden van de schietpartij op Virginia Tech in 2007 en de aanslagen op 11 september 2001. In september 2008 zong Wainwright het nummer in de talkshow van David Letterman bij een hommage aan de zojuist overleden acteur Paul Newman.
Verder zijn er onder andere coverversies op plaat verschenen van Bono, Willie Nelson, Il Divo, k.d. lang, Kate Voegele, Imogen Heap en Bon Jovi. Zowel Myles Kennedy van Alter Bridge als Amy Macdonald zongen het nummer regelmatig tijdens live-optredens. De Welshe mezzo-sopraan Katherine Jenkins kwam in 2008 met een meer klassiek-geïnspireerde uitvoering van het nummer. Lisa Lois won met dit nummer in 2009 de talentenjacht X-factor. Nick Schilder zong het nummer bij "de beste zangers van Nederland" (TROS. Zijn versie van dit lied kwam op nummer 14 van de Volendammer Top 1000, een hitlijst die in 2013 werd samengesteld door een groot aantal lokale radio- en televisiestations in Noord-Holland.
Een Nederlandstalige versie werd geschreven en gezongen door Jan Rot en verscheen in 2008 op diens album Hallelujah. Een Friese versie werd gezongen door Nynke Laverman. Ook maakte Frank van Etten een versie van het nummer, maar dan in het Nederlands.
Na de aardbeving in Haïti namen Natalia en Gabriel Ríos een versie op van het nummer als officieel campagnelied van de solidariteitsactie Haïti Lavi 12-12.