George Frideric Händel. Esther HWV 50a
Academy of Ancient Music / Christopher Hogwood
Oefennummers: |
| Esther (HWV 50a) |
Bladmuziek: |
| Esther (HWV 50a) |
Toelichting
Esther ( HWV 50) is een oratorium van George Frideric Handel . Het wordt algemeen erkend als het eerste Engelse oratorium. Händel zette een libretto op naar het oudtestamentische drama van Jean Racine . Het werk werd oorspronkelijk gecomponeerd in 1718, maar werd in 1732 zwaar herzien tot een volledig oratorium.
Masque (1718, herzien 1720)
Esther begon in 1718 als een masker, of kamerdrama (HWV 50a), gecomponeerd in het begin van Händels Engelse carrière, en voordat hij succesvol werd als operacomponist. Het werd voor het eerst gecomponeerd en uitgevoerd in Cannons, waar de hertog van Chandos Händel van 1716-1718 in dienst nam als huiscomponist die schreef voor de zangers en het kleine orkest van zijn beschermheer. Er is weinig bekend over deze eerste versie van Esther . De versie die overleeft is van een herziening in 1720, waarschijnlijk ook bedoeld voor privéoptredens in Cannons, waar de zeer rijke hertog van Chandos een groep muzikanten en zangers in dienst had, en waar Acis en Galatea , Händels eerste niet-religieuze vocale werk in de Engelse taal, ook in première ging in 1718. De Cannons-versie van Esther was in zes scènes zonder pauze en geschreven voor een ensemble van een sopraan, een alt, twee tenoren en twee bassen. Net als Acis en Galatea is Esther misschien geënsceneerd of semi-geënsceneerd, waarbij de solisten samen zingen om een refrein te creëren wanneer dat nodig is. De auteur van het libretto is onzeker.
Korte inhoud
Esther, een joodse wees, woonde bij haar familielid Mordechai, een adviseur van koning Ahaseurus van Perzië. Mordechai had een samenzwering om de koning te vermoorden ontdekt en voorkomen. Ahaseurus, die zijn vorige vrouw had afgewezen, koos Esther als zijn echtgenote. De premier, Haman, werd woedend toen Mordechai weigerde voor hem te buigen, en Mordechai verklaarde dat hij alleen voor zijn God zou buigen. De eerste versie van "Esther" begint als Haman besluit om de uitroeiing van alle Joden in het Perzische rijk te bevelen als vergelding voor Mordechai's belediging. De joden vieren ondertussen de toetreding van Esther als koningin van Perzië, maar hun geluk verandert in rouw wanneer ze het nieuws horen dat de afslachting van alle joden is bevolen. Esther vraagt Mordechai waarom hij verdriet toont door gekleed te zijn in zak en as en hij vertelt haar dat de koning het advies van zijn premier heeft opgevolgd om de uitroeiing van de Joden te bevelen. Hij vraagt Esther om een beroep te doen op haar man om het bevel in te trekken, maar ze legt uit dat het verboden is om op straffe van de dood de koning te benaderen zonder te worden gevraagd. Ze besluit dit risico toch te nemen en gaat naar de koning, die haar schending van het protocol vergeeft door hem zonder uitnodiging te benaderen en biedt aan om elk verzoek dat ze vraagt in te willigen. Esther vraagt alleen dat de koning en Haman een door haar gehost banket zullen bijwonen. Tijdens het diner herinnert Esther de koning eraan dat Mordechai zijn leven had gered en onthult ze haar Joodse afkomst. Ze vertelt de koning dat het bevel om de Joden uit te roeien tegen Mordechai en haarzelf is gericht. Haman had een galg voorbereid om Mordechai aan op te hangen, maar de koning beveelt Haman zelf daar geëxecuteerd te worden. De Joden danken God voor hun bevrijding.
Oratorium (1732)
In 1731 had Händel meer dan tien jaar besteed aan het componeren van Italiaanse opera's voor Londen en het presenteren van seizoenen van zijn opera's in theaters in Londen. Er was op dat moment geen systeem van royalty's of auteursrechten, en nadat een kopie van de partituur van Esther was verkregen, werd de 1720-versie uitgevoerd, blijkbaar in een geënsceneerde versie, door jongenszangers van de Chapel Royal in de Crown and Anchor-taverne, een populaire locatie voor muziek, en was zeer succesvol. Een lid van de koninklijke familie vroeg Händel om Esther te presenteren in het theater waar zijn opera's werden opgevoerd, maar de bisschop van Londen , Edmund Gibson , stond niet toe dat bijbelse verhalen op het podium werden gespeeld. Daarom besloot Händel om Esther in concertvorm te presenteren als aanvulling op het operaseizoen van 1732, met de zangers die momenteel in de Italiaanse opera's te zien zijn, maar zonder decor of toneelactie, en in een herziene vorm in drie bedrijven met aanvullende tekst van Samuel Humphreys . Het werk was enorm populair en zo werd de vorm van het Engelse oratorium bijna per ongeluk uitgevonden.
De kroningsliederen die Händel had geschreven voor de kroning van George II in 1727, met hun grote orkest en massale refreinen, hadden een enorme impact gehad, en de playbills die reclame maakten voor de uitvoeringen van Esther in 1732 zeiden: 'De muziek zal worden afgevoerd op de manier van de Kroningsdienst ". Händels Italiaanse opera's legden een overweldigende nadruk op solo-aria's voor de sterzangers, zonder extra refreinen, terwijl voor de herziening van Esther de kroningsliederen "My Heart is Inditing" en een versie van "Zadok the Priest" werden toegevoegd. Hun grote refreinen en grandioze orkestrale effecten met trompetten en drums waren heel anders dan wat het Londense publiek had meegemaakt in Händels Italiaanse opera's. Esther was zeer succesvol, Händel bracht het werk in vele daaropvolgende seizoenen in Londen nieuw leven in, en het bleek het prototype voor een lange opeenvolging van soortgelijke dramatische oratoria in het Engels door de componist.
Op de playbills stond ook: "NB Er komt geen actie op het podium, maar het huis wordt op een nette manier ingericht voor het publiek." Een anonieme pamfletschrijver vond deze nieuwe vorm van entertainment, met de Italiaanse operasterren die op het podium zaten in eigentijdse kledij en zingend in verminkt Engels, nogal moeilijk om aan te wennen: