Befiehl dem Engel daß er komm' (BuxWV 10) - Buxtehude
Oefennummer: |
Bladmuziek: |
Dietrich Buxtehude (ook Dieterich, Diderich of Diderik gespeld) (Helsingborg of Oldesloe, ca. 1637 – Lübeck, 9 mei 1707) was een Deense-Duitse componist, klavecinist, organist, muziekpedagoog en muziekorganisator van wie de exacte geboortedatum niet bekend is. Buxtehude is een van de markantste vertegenwoordigers van de Noord-Duitse barok en oefende vooral door zijn vrije orgelcomposities, die superieur zijn aan zijn koraalbewerkingen,
grote invloed uit in Noord-Duitsland, ook op Johann Sebastian Bach, die hem bezocht en zijn werken bestudeerd heeft. Buxtehude werd geboren tijdens de Dertigjarige Oorlog en er is slechts een vermoeden waar hij geboren is.
De muziek van Buxtehude (van oorsprong een Deen!) blijkt echter ruimschoots op eigen benen te kunnen staan. Buxtehude heeft bijna veertig jaar in Lübeck gewoond en gewerkt, en heeft daar in deze tijd grotendeels het muziekleven bepaald. Beroemd werden zijn zelfbedachte en georganiseerde 'Abendmusiken' - muziekuitvoeringen buiten de kerkelijke liturgie om. Van Buxtehude's vocale muziek is het meeste overgeleverd, en hier is dan ook het beste zijn enorme
fantasie en creatieve vrijheid te zien. Als organist was Buxtehude's faam wijd verspreid, en als je zijn orgelpreludes beluistert hoor je snel waarom: ook hier is de variatie enorm. Gecombineerd met een ongekende virtuositeit was hiermee zijn roem snel gevestigd. Dan verbaast het ook niet meer, dat Bach hier een flinke reis voor over had!
‘Befiehl demEngel daß er komm’, BuxWV 10, is een kleinschalig werk voor koor, drie strijkers en continuo. Buxtehude nam de melodie en woorden van de avondhymne “Christus, der du bist der helle Tag”. Het dankt zijn charme niet in de laatste plaats aan de levendige instrumentale tussenspelen. De inhoud bevat eerst een bede om de komst van een goddelijke engel, die Satan verre moet houden. Dit gebeurt in een levendig en strijdvaardig tempo. Het tweede deel is vredig en koraal-achtig, in overeenstemming met de tekst ‘So schlafen wir im Namen dein’. Daarna volgt zonder onderbreking het derde deeltje in een sneller tempo op het woord ‘Amen’.
grote invloed uit in Noord-Duitsland, ook op Johann Sebastian Bach, die hem bezocht en zijn werken bestudeerd heeft. Buxtehude werd geboren tijdens de Dertigjarige Oorlog en er is slechts een vermoeden waar hij geboren is.
De volgende steden komen in aanmerking als geboorteplaats (in volgorde van afnemende waarschijnlijkheid):
Dieterich Buxtehude was de zoon van de organist Hans Jensen Buxtehude (Buxtehude is de naam van een stadje ten westen van Hamburg). Zijn jeugd bracht Buxtehude vanaf 1641 door in het toenmalige Deense Helsingborg en in Helsingør. Hij doorliep daar (vermoedelijk) de Latijnse school. Dieterich Buxtehude is bij het grote publiek vooral bekend door Johann Sebastian Bachs bewondering voor zijn orgel- en componeerkunsten: hiervoor reisde Bach naar het noord-Duitse Lübeck, om er maar liefst vier maanden te verblijven. Dit feit zegt iets over de kwaliteit van Buxtehude's kunsten, maar ook over de invloed van Bach op de muziekgeschiedenis - niet alleen die na hem, maar ook vóór hem…- Helsingborg (toen Denemarken, nu Zweden)
- Oldesloe in Holstein (Duitsland)
- Helsingør (Denemarken)
De muziek van Buxtehude (van oorsprong een Deen!) blijkt echter ruimschoots op eigen benen te kunnen staan. Buxtehude heeft bijna veertig jaar in Lübeck gewoond en gewerkt, en heeft daar in deze tijd grotendeels het muziekleven bepaald. Beroemd werden zijn zelfbedachte en georganiseerde 'Abendmusiken' - muziekuitvoeringen buiten de kerkelijke liturgie om. Van Buxtehude's vocale muziek is het meeste overgeleverd, en hier is dan ook het beste zijn enorme
fantasie en creatieve vrijheid te zien. Als organist was Buxtehude's faam wijd verspreid, en als je zijn orgelpreludes beluistert hoor je snel waarom: ook hier is de variatie enorm. Gecombineerd met een ongekende virtuositeit was hiermee zijn roem snel gevestigd. Dan verbaast het ook niet meer, dat Bach hier een flinke reis voor over had!
‘Befiehl demEngel daß er komm’, BuxWV 10, is een kleinschalig werk voor koor, drie strijkers en continuo. Buxtehude nam de melodie en woorden van de avondhymne “Christus, der du bist der helle Tag”. Het dankt zijn charme niet in de laatste plaats aan de levendige instrumentale tussenspelen. De inhoud bevat eerst een bede om de komst van een goddelijke engel, die Satan verre moet houden. Dit gebeurt in een levendig en strijdvaardig tempo. Het tweede deel is vredig en koraal-achtig, in overeenstemming met de tekst ‘So schlafen wir im Namen dein’. Daarna volgt zonder onderbreking het derde deeltje in een sneller tempo op het woord ‘Amen’.