Koorpartij-oefening

Der Geist hilft unsrer Schwachheit auf BWV 226 (duur ca. 8 minuten) voor 8-stemmig dubbelkoor is uitgevoerd in de Paulinerkirche op 20 oktober 1729 'bey Beerdigung des seel. Hrn. Prof. und Rectoris Ernesti' (J. Heinrich Ernesti, 1652-1729, professor van de Universiteit van Leipzig en rector van de Thomasschule), zoals de autograaf vermeldt. Het werk is waarschijnlijk gebaseerd op ouder materiaal.

Het werk bestaat uit drie zelfstandige delen. Het openingsdeel, een toonzetting van Romeinen 8:26-27, is opgebouwd als een 'Bar', een Duitse middeleeuwse versvorm volgens het patroon AAB. Een Bar bestaat uit drie delen: de beide eerste (A) worden 'Stollen' genoemd en hebben dezelfde melodie, de derde (B) heet 'Abgesang' en is melodisch op de Stollen gebaseerd. In Bachs motet is de eerste Stollen opgebouwd uit twee delen (Der Geist hilft unsrer Schwachheit auf en denn wir wissen nicht, was wir beten sollen) gevolgd door de tweede Stollen dat een bewerking is van de voorafgaande en afgesloten door een Abgesang, een fuga op de woorden Sondern der Geist. Het tweede deel is een 4-stemmige dubbelfuga, waarvan de twee subjects (1e subject is Der aber die Herzen forschet; 2e subject Denn er vertritt die Heiligen) aan het eind worden verbonden. Het motet sluit met een koraal op de woorden van de 3e stanza van de Pinsterhymne Komm, heiliger Geist. De oorspronkelijke muziekpartijen voor het motet – gekopieerd door Bach, zijn zoon Carl Philipp Emanuel, zijn vrouw Anna Magdalena en andere assistenten – omvatten instrumentale partijen: een continuo groep (becijferd voor contrabas en orgel), strijkers om één koor te verdubbelen en blaasinstrumenten voor het andere koor.